W debacie publicznej dotyczącej transformacji klimatycznej na pierwszym planie
znajdują odnawialne źródła energii i kierunki rozwoju sektora energetycznego oraz kwestie
związane z transportem niskoemisyjnym. W gąszczu informacji i komentarzy łatwo jest nie
zwrócić uwagi na jeden z kluczowych obszarów transformacji klimatycznej, który wydaje się
być jednocześnie najbardziej pragmatyczny i już dziś ekonomicznie uzasadniony, jakim jest
efektywność energetyczna. Polega ona na racjonalizacji zużycia energii oraz innych
zasobów, prowadząc do oszczędności finansowych (niższe rachunki), poprawy standardu
życia i pracy (np. utrzymanie wyższych temperatur w pomieszczeniach dzięki
termomodernizacji budynków), ale także ochrony klimatu i mniejszego obciążenia jednostek
wytwórczych poprzez zmniejszenie zapotrzebowana na nośniki energii.
Najszerzej omawianym elementem poprawy efektywności energetycznej są
zagadnienia związane z budownictwem. Dotyczą one szeregu działań, zaczynając od
modernizacji starych budynków z wykorzystaniem najnowszych technologii,
energooszczędnych materiałów i urządzeń, po uwzględnienie kwestii energooszczędności
przy projektowaniu nowych budynków, np. poprzez zapewnienie wentylacji i odpowiedniego
chłodzenia bez wykorzystania klimatyzatorów czy samowystarczalności energetycznej (tzw.
zielone budownictwo). Jak można zauważyć, kluczowym wyzwaniem w obszarze
budownictwa jest zarządzanie ciepłem. W przypadku starszych budynków działania
usprawniające efektywność energetyczną budynków mogą jednak być bardzo proste. W
ramach audytu energetycznego zwraca się uwagę przede wszystkim na możliwości wymiany
oświetlenia (na źródła światła potrzebujące mniejszej ilości energii, ale również wdrażanie
automatyzacji systemów oświetlenia), wymiany okien i drzwi, izolacji cieplnej budynków czy
usunięcia nieszczelności – np. cieknących kranów oraz innych instalacji. W przypadku
przestrzeni biurowych istotna jest również wymiana sprzętu elektronicznego oraz
pozostałych urządzeń na nowe, znacznie wydajniejsze (np. drukarek), czy wdrażanie
systemów pomiaru i monitorowania zarządzania energią oraz innymi zasobami.
Drugą, bardzo ważną kwestią jest tzw. bilansowanie, czyli magazynowanie zasobów
w momencie, w którym występuje nadwyżka produkcji (czemu zazwyczaj towarzyszą niższe
ceny) – dotyczy to różnych nośników energii, wody, oraz pozostałych substancji i produktów
w zależności od obszaru działalności danego podmiotu, aby następnie wykorzystać te
zasoby w sytuacji, kiedy na rynku występuje na nie podwyższone zapotrzebowanie. W tym
celu wykorzystywane są różnego rodzaju magazyny – np. magazyny energii, zbiorniki
retencyjne wody, ale również zwyczajne wdrożenie usprawnień w procesie planowania,
dokonywania zakupów oraz konsumpcji.
Efektywność energetyczna jest jednym z priorytetowych obszarów transformacji
klimatycznej, a co za tym idzie na poziomie unijnym oraz krajowym na podmioty
gospodarcze nakładane są obowiązki związane z poprawą efektywności energetycznej,
udostępniając przy tym szereg programów finansowych. Wszystkie wymienione aspekty, w
tym najważniejsze akty prawne, dostępne źródła finansowania inwestycji czy dogłębna
analiza dostępnych technologii, szczegółowo omawiane są podczas studiów podyplomowych
organizowanych przez Wydział Zarządzania Uniwersytetu Warszawskiego pn. „Polityka
klimatyczna i zarządzanie ochroną środowiska oraz transformacją energetyczną w
wymiarze lokalnym” dofinansowanych przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska
i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW).
Filip Targowski, Wydział Zarządzania, Uniwersytet Warszawski
Comments